%0 Journal Article %T نقش ریاضی‌دانان در معماری به روایت متون دورۀ اسلامی %J تاریخ علم %I دانشگاه تهران %Z 1735-0573 %A طاهری, جعفر %D 2011 %\ 05/22/2011 %V 9 %N 1 %P 39-65 %! نقش ریاضی‌دانان در معماری به روایت متون دورۀ اسلامی %K دورۀ اسلامی %K ریاضی‌دان (هندسه‌دان %K صنعت‌گر %K محاسب %K معمار %K معماری %K منجم) %K مهندس %R %X نقش و سهم واقعی ریاضی‌دانان در فرایند تکوین معماری از زوایای تاریک و مورد اختلاف مطالعات علوم و معماری در دور? اسلامی است. با توسع? فعالیت‌های عمرانی و نیاز به علوم ریاضی در سده‌های نخست، ریاضی‌دانان به معماران و صنعت‌گران در برخی مسائل ریاضی مشاوره می‌دادند. ریاضی‌دانان افزون بر سرپرستی ساخت برخی بناهای حکومتی، واسط? کاربرد دقیق‌تر علوم ریاضی در گروهی از معماران و صنعت‌گران تا سد? چهارم هجری شدند. از حدود سد? پنجم هجری با ارتقای دانش ریاضیِ معماران و تقویت نقش محوری مهندسان معمار، سهم ریاضی‌دانان جز کاربرد حساب در ابنیه کاهش چشم‌گیر یافت. مقال? حاضر الگویی توصیفی از نقش ریاضی‌دانان و کاربرد دانش ریاضیِ ایشان در فرایند تکوین معماری از روزن? متون تاریخی سده‌های دوم تا یازدهم هجری عرضه می‌کند. الگویی که نشان می‌دهد ریاضی‌دانان با وجود مشارکت در حوزه‌هایی از شهرسازی، ساختارهای آبی، حساب ابنیه، و نجومِ معماری سده‌های نخست، در تمام این دوران نقش چندانی در طراحی معماری و نقوش تزیینی بناها نداشته‌اند. %U https://jihs.ut.ac.ir/article_29084_236c6e14e35fef9ce132aff6f547db46.pdf