%0 Journal Article %T بازخوانی میراث ابوالوفا بوزجانی در صناعات معماری %J تاریخ علم %I دانشگاه تهران %Z 1735-0573 %A طاهری, جعفر %A ندیمی, هادی %D 2012 %\ 09/22/2012 %V 10 %N 2 %P 65-91 %! بازخوانی میراث ابوالوفا بوزجانی در صناعات معماری %K ابوالوفا بوزجانی %K اعمال هندسی %K حساب %K صنعتگران %K معماری %R %X ابوالوفا بوزجانی از ریاضی‌دانان تراز اول دورۀ اسلامی است که کتاب او در بارۀ اعمال هندسی زمینه‌ساز مباحث و تحقیقات بسیاری در حوزه‌های تاریخ علم، معماری و صناعات وابسته بوده است. با وجود این، تاکنون سهم واقعی او در صناعات معماری در سایۀ جایگاه علمی او پنهان و ناشناخته مانده است. هدف این مقاله روشن ساختن میراث ابوالوفا در ریاضیاتِ معماری میان اصحاب و دست‌اندرکاران معماری با تکیه بر روش تحلیل (شباهت‌های ساختاری) تاریخی است. برای این پس از نیم‌نگاهی به زمینه‌های تکوین آثار حساب و هندسۀ عملی او در سدۀ 4ق/10م، روش‌های هندسی ابوالوفا و میزان عملی بودن آنها را با روش‌های معماران و صنعتگران در کنار یکدیگر بررسی تطبیقی کرده‌ایم. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهند که هرچند ابوالوفا در کتاب اعمال هندسی مبانی هندسۀ عملی - به‌ویژه در هندسۀ مسطحه - را گردآوری، تدقیق کرده و راه‌حل‌های مختلفی را برای مسائل عرضه کرده است، اما روش‌های او نقش چندانی در طراحی هندسی اصحاب معماری نداشته است. زیرا اصحاب صناعات بخش قابل توجهی از مسائل این کتاب را به دلیل وجود روش‌های ساده‌تر و عملی‌تر به کار نبرده‌اند. چنین می‌نماید که میراث اصلی ابوالوفا در معماری، علم حساب ابنیه است، که او مقدمات حساب عملی را برای دبیران، محاسبان و ناظران مالیۀ ساختمانی تدوین نمود. %U https://jihs.ut.ac.ir/article_50951_18ab0c302f7a4330d5ad79be2ec7ae57.pdf