TY - JOUR ID - 77820 TI - مطالعۀ تحلیلی هنر سیاه‌قلم در فلزکاری دورۀ سلجوقی و کاربست آن در گسترش هنر دورۀ معاصر JO - تاریخ علم JA - JIHS LA - fa SN - 1735-0573 AU - ذکاوت, سحر AU - قاضی‌زاده, خشایار AD - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، رشته‌ی هنر اسلامی، گرایش کتابت و نگارگری، دانشگاه شاهد تهران. AD - استادیار، دکترای تخصصی پژوهش هنر، گروه هنر، دانشگاه شاهد تهران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 18 IS - 1 SP - 97 EP - 130 KW - ایران KW - سلجوقیان KW - سیاه‌قلم KW - فلزکاری KW - معاصر DO - 10.22059/jihs.2020.299488.371547 N2 - سیاه‌قلم یا اسود سرب، آلیاژی از ترکیب نقره، مس و سرب آمیخته با گوگرد است که بر سطح فلزات نقره و طلا کاربرد داشته که با کنده‌کاری یا حکاکی سطح فلز پایه، و با اعمال حرارتْ آلیاژ بر سطح آن تثبیت شده و به صورت طراحی سیاه‌رنگی بر سطح براق فلز پایه نمایان می‌شود. اوج این هنر در دورۀ سلجوقیان بوده است. با توجه به کاربست شیوۀ سیاه‌قلم در میان مسلمانان، ارامنه و صابئین؛ وجود پیشینۀ غنی این هنر می‌تواند در هر یک از این اقوام زمینه‌ای از ابتکار و نوآوری را ایجاد کند. پژوهش پیش‌رو درصدد شناسایی ویژگی‌های هنر سیاه‌قلم دورۀ سلجوقی و کاربست آن در گسترش هنر فلزکاری معاصر انجام شده است. اطلاعات کتابخانه‌ای و داده‌های اسنادی با رویکرد توصیفی-تحلیلی بررسی شده‌اند و پژوهش حاضر در پی پاسخ‌گویی به سؤالات زیر است: 1- شیوۀ تزیینی سیاه‌قلم در دورۀ سلجوقی چگونه اجرا می‌شده است؟ 2- چگونه می‌توان شیوۀ تزیینی سیاه‌قلم دورۀ سلجوقی را در هنر فلزکاری معاصر به‌کار برد؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد الهام‌گیری و کاربست شیوه‌های هنری میراث تاریخی ایرانی در عین نوآوری و خلاقیت و به‌کارگیری تکنولوژی روز می‌تواند در گسترش این هنر فلزکاری در بین اقوام ایرانی اعم از مسلمان و غیرمسلمان مؤثر واقع شود. UR - https://jihs.ut.ac.ir/article_77820.html L1 - https://jihs.ut.ac.ir/article_77820_297e303202465b99475ee1b8657bd202.pdf ER -