The Position of Painting Based on the Analysis of the Foundations of the Classification of Sciences and Arts in Islamic Civilization

Document Type : Research/Original/Reqular Article

Author

Assistant Professor, Department of Painting, Faculty of Art, Alzahra University, Tehran, Iran

Abstract

The categorization of knowledge and arts in Islamic civilization began with Al-Fārābī. Although Al-Fārābī identifies the sciences and arts in relation to main branches in his book Iḥṣāʾ al-ʿUlūm, the exclusion of painting from this classification raises questions about its status in Islamic civilization. Why was painting never included in the categorization of knowledge and arts within Islamic civilization? What were the obstacles to its inclusion? Understanding the place of painting requires finding its connection to branches of knowledge and arts. Al-Fārābī’s approach to poetry and his examination of the barriers to its classification initiate the exploration of painting's status. In his writings, such as Iḥṣāʾ al-ʿUlūm, he places poetry within the branch of language due to its similarity to language, and in his works Kitāb al-Aḥkam al-Shuʿarā and Kitāb al-Shiʿr, he analyzes poetry logically and mimetically. This research, emphasizing the similarity between poetry and painting, seeks to understand the status of painting within the system of categorization of knowledge and arts. The study reveals that painting, in harmony with the fundamental values of Islamic civilization, achieved three main characteristics that distinguished knowledge and arts, which were the basis of Islamic classifications. Like poetry, painting reached the expression of the highest themes by considering ideal and religious virtues, relied on solid foundations linked to sciences such as geometry, optics, and alchemy, and expanded its educational role by penetrating the courts. These characteristics led to the proximity of painting to branches of knowledge and arts.

Keywords

Main Subjects


ابن‌خلدون. (1369). مقدمه، ج.1و2. برگردان محمدپروین گنابادی. تهران: علمی‌وفرهنگی.
ابن‌سینا. ابوعلی (1331). کنوزالمعزمین. با مقدمه و تصحیح جلال‌الدین همایی. تهران: انجمن آثار ملی.
ارسطو (1337). هنر شاعری. برگردان فتح‌اللّه مجتبایی. تهران: اندیشه.
ارسطو (1364). سیاست. برگردان حمید عنایت. تهران: کتابهای جیبی.
ارسطو (1367). متافیزیک. برگردان شرف‌الدین خراسانی . تهران: نشر گفتار.
ارسطو (1369). ارسطو و فن شعر. برگردان عبدالحسین زرین‌کوب. تهران: امیرکبیر.
ارسطو (1948). دربارۀ هنر شعر. برگردان سهیل افنان. لندن: Luzac & co. LTD.
افلاطون (1380). دورهٔ کامل آثار، ج.4. برگردان محمدحسن لطفی. تهران: خوارزمی.
بکار. عثمان (1389). طبقه‌بندی علوم از نظر حکمای مسلمان. برگردان جواد قاسمی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
بلاک. بیور ال (1389). «فارابی». برگردان روح‌اللّه عالمی. در: تاریخ فلسفه اسلامی، ج.1. زیر نظر سیدحسین نصر و الیور لیمن. تهران: حکمت.
پوپ. آرتور اپهام و اکرمن. فیلیس (1387). سیری در هنر ایران، ج.5. ویراستۀ سیروس پرهام. تهران: علمی‌وفرهنگی.
تفضلی، احمد. (1354). مینوی خرد. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
خواندمیر. غیاث‌الدین (1380). تاریخ حبیب‌السیر. تصحیح محمد دبیرسیاقی. تهران: خیام.
راس. دیوید (1377). ارسطو. برگردان مهدی قوام‌صفری. تهران: فکر روز.
شمس‌قیس رازی. ‌محمد (1388). المعجم فی‌معاییر اشعارالعجم. به تصحیح محمد قزوینی، مدرس رضوی و سیروس شمیسا. تهران: علم.
شیرازی. قطب‌الدین (1369). درة‌التاج. به‌اهتمام سیدمحمد مشکوه. تهران: حکمت.
طوسی. خواجه نصیرالدین (1367). اساس‌الإقتباس. تصحیحِ محمدتقی مدرس رضوی. تهران: دانشگاه تهران.
عفیفیان. فرزانه و حیدری. غلامرضا (1399). «مروری بر مطالعات مربوط به طبقه‌بندی علوم در ایران». پژوهش‌نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی. 10(2)، 5ـ29.
فارابی. أبونصر (1375). موسیقی کبیر. برگردان آذرتاش آذرنوش. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
فارابی. أبونصر (1376). السیاست المدنیه. برگردان و شرح حسن ملکشاهی. تهران: سروش.
فارابی. ابونصر (1379). اندیشه‌های اهل مدینة فاضله. برگردان سیدجعفر سجادی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
فارابی. أبونصر (1381). إحصاء العلوم. برگردان حسین خدیوجم. تهران: علمی‌وفرهنگی.
فارابی. ابونصر (1382). فصول منتزعه. برگردان حسن ملکشاهی. تهران: سروش.
فارابی. ابونصر (1384). تحصیل السعادة و التنبیه علی سبیل السعادة. برگردان علی‌اکبر جابری مقدم. قم: دارالهدی.
فارابی. ابونصر (1400). «مقاله در قوانین صناعت شاعران». در بوطیقای ارسطو به روایت حکمای اسلامی. برگردان محمود یوسف‌ثانی. تهران: انتشارات حکمت و فلسفه ایران.
فخری. ماجد (1389). سیر فلسفه در جهان اسلام. برگردان نصراللّه پورجوادی و همکاران. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
فضل‌اللّه. رشیدالدین (1392). جامع‌التواریخ. محمد روشن. تهران: میراث مکتوب.
قیومی‌بیدهندی. مهرداد و مجتهدزاده. روح‌اله (1397). «جایگاه مفهوم معماری در نظام طبقه‌بندی علوم مسلمانان در سده‌های نخست هجری، با تکیه بر اندیشه‌های ابونصر فارابی». مطالعات معماری ایران. 7(2)، 33ـ48.
کشمیری. مریم (1401). «چرا علم مناظر در نقاشی ایرانی سده‌های هفتم تا نهم به پرسپکتیو راه نبرد؟». تاریخ علم. 20(1)، 43ـ91.
کشمیری. مریم و رهبرنیا. زهرا (1397). «تبیین الگوپردازی، ریزنگاری و حجم‌پردازی در نگارگری ایرانی برپایة مبانی ادراک در المناظر ابن‌هیثم». مبانی نظری هنرهای تجسمی. 3(6)، 5ـ20.
گمپرتس. تئودور (1375). متفکران یونانی، ج.3. برگردان محمدحسن لطفی. تهران: خوارزمی.
مسعودی. علی‌بن‌الحسین (1382). مروج الذهب. برگردان ابوالقاسم پاینده. تهران: علمی‌وفرهنگی.
مهدی. محسن (1400). فارابی و بنیان‎گذاری فلسفه سیاسی اسلامی. برگردان محمداحسان مصحفی. تهران: انتشارات حکمت.
نصر. سیدحسین (1382). سه حکیم مسلمان. برگردان احمد آرام. تهران: علمی و فرهنگی.
نظامی عروضی‌سمرقندی. احمد (1388). چهار مقاله و تعلیقات. ویرایش محمد قزوینی و محمد معین. تهران: صدای معاصر.
والتزر. ر. (1367). «فلسفه اسلامی». برگردان جواد یوسفیان. در: تاریخ فلسفه شرق و غرب، ج.2: تاریخ فلسفه غرب. زیر نظر سر وِپالی رادا کریشنان. تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
 
ابن‌الهیثم. حسن (1983). المناظر، المقالات 1 و 2 و 3 فی الابصار علی الاستقامه. حققها عبدالحمید صبره. کویت: المجلس الوطنی للثقافه و الفنون و الآداب.
ارسطوطالیس (1953). فن‌الشعر مع الترجمة العربیة القدیمة و شروح الفارابی و ابن‌سینا و ابن‌رشد. ترجمه و شرحه عبدالرحمن بدوی. قاهره: نهضة‌المصریة.
شهرزوری. شمس‌الدین‌محمد (1383). رسائل الشجرة الإلهیة فی علوم الحقائق الربانیة. تحقیق، تصحیح و مقدمه: نجفقلی حبیبی. تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
فارابی. أبونصر (1408ق). المنطقیات، جزء اول. تحقیق محمدتقی دانش‌پژوه. قم: کتابخانه آیه‌الله‌العظمی مرعشی‌نجفی.
فارابی. ابونصر (1948). رسالة فی فضیلة العلوم و الصناعات. حیدرآباد: دائره‌المعارف العثمانیه.
الاسکافی. محمدبن‌عبدالله (2016). مختصر کتاب العین. تحقیق هادی حسن حمودی. مسقط: وزاره التراث و الثقافه.
یاقوت الحموی الرومی (1993). معجم‌الأدباء، الجزء الخامس. تحقیق الدکتور احسان عباس. بیروت: دارالغرب الإسلامی.
 
Arnold. T. W. (1965). Painting in Islam, A study of the place of pictorial art in Musum culture. New York: Dover Publications.
Raynaud. D. (2014). Optics and the Rise of Perspective: A study in Network Knowledge Diffusion. Oxford: The Bardwell Press.
URLs
URL1:https://digital.bodleian.ox.ac.uk/objects/5c9da286-6a02-406c-b990-0896b8ddbbb0/surfaces/fc23176f-c1c0-439c-afd5-ee8bcbd02b41/[2024/07/18]
URL2:https://images.is.ed.ac.uk/luna/servlet/media/book/showAllPagesThumbnail;JSESSIONID=288ee4fc-a14d-4158-951a-1dd3dc31c12e?mid=UoEsha~4~4~65346~164252[2024/07/18]