Correcting a Historical Misapprehension about Jāniwarnāma

Document Type : Research/Original/Reqular Article

Abstract

In almost all the literature produced on the introduction of modern science into Iran, Jāniwarnāma (1871), written by a physician and a faculty member of Dār al-funūn in the second half of the Qajar period, has been cited as a book which pioneered in familiarizing Iranians with the Darwinian theory of evolution. Although the book definitely covers some aspects of modern biology and paleontology and is worthy in its detailed historical research, as I will demonstrate, it is devoid of any evidence or trace of the Darwinian Theory. The reason(s) as to why Jāniwarnāma has so far been subject to such a widespread and strange misapprehension is an interesting topic in the history of science in Iran

Keywords


آجودانی، ماشاءاللّه. (۱۳۸۲ش). مشروطۀ ایرانی. تهران: نشر اختران.
آدمیت، فریدون. (۱۳۵۱ش). اندیشۀ ترقی و حکومت قانون؛ عصر سپهسالار. تهران: انتشارات خوارزمی.
آذرنگ، عبدالحسین. (۱۳۸۸ش). تاریخ نشر کتاب در ایران. بخارا، شمارۀ 71.
افشار، ایرج. (۱۳۳۰ش). «کتاب جانورنامه». آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت)، سال ۲۵ (شمارۀ۳)، ص۳۹-۴۱.
امیرارجمند، کامران. (۱۳۹۵ش). «ملاحظاتی در بارۀ کتاب آیات بینات و رویارویی با داروینیسم». میراث علمی اسلام و ایران، ۹ (۱)، ص۳۵-۵۱.
انصاری کاشانی. (آغاز نگارش ۱۲۸۷ق). جانورنامه. تهران.
ــــــــــــ . (۱۳۰۰ق). حدائق‌الطبیعه در اثبات حرکت زمین و مختصری از علم هیئت معاصرین. اصفهان: دارالطباعه فرهنگ.
ــــــــــــ . (۱۳۹۳ق). «زندگی‌نامه خودنوشت». در سفرنامۀ تفلیس، گزارشی از وبای ۱۲۸۸ق/۱۸۷۱م به انضمام نخستین رساله در تعلیم و تربیت و جدید در عهد قاجار. به اهتمام معتمد دزفولی. تهران: نشر تاریخ ایران.
سامی، ح.و حبیبی، م. (۱۳۰۶ش). معرفت‌الحیوان (مجموعۀ امیر: تاریخ طبیعی). تهران: مطبعة علمی.
شهرابی، حسین. (۱۳۹۴ش). «جانورنامه: ملاحظاتی زبانی، تاریخی». شهر کتاب، ۱ (۱)، ص ۸۶-۸۷.
شهرستانی، محمدحسین بن محمدعلی. (۱۳۹۵ش). آیات بینات: رساله‌ای در رد دهریون نیچریان و دیگر پیروان نظریه‌های تکامل طبیعی. با پیشگفتار و ویرایش کامران امیرارجمند. تهران: ثالث.
قدیمی قیداری، ع. (۱۳۸۸ش). «تکوین جریان انتقاد بر تاریخ‌نویسی سنتی ایران در عصر قاجار». پژوهشنامه انجمن ایرانی تاریخ، سال اول (۲)، ص۱۷۳-۲۰۶.
گزارش مهر از نشست دین و نظریۀ تکامل. (30 خرداد 1390ش). بازیابی در 10 خرداد 1394ش از خبرگزاری مهر.
معتمد دزفولی، ف. (۱۳۹۳ش). مقدمه بر سفرنامۀ تفلیس... تهران: نشر تاریخ ایران.
معصومی، محمد. (۱۳۹۱ش). «فرضیۀ تطور طبیعی داروین از دریچۀ نقد». فرهنگ عمومی (۱۷)، ص۹۰-۱۰۱.
هاشمی،م. م. (۱۳۸۹ش). خدا و بشر؛ چند مبحث کلامی در تاریخ اندیشۀ اسلامی. تهران: کویر.
ــــــــــــ . (۱۳۹۰ش). «یک مسأله، دو رویکرد؛ بررسی مقایسه‌ای نقدهای محمدرضا نجفی اصفهانی و سیداسداللّه خرقانی بر نظریۀ تکامل». آئینه پژوهش، سال ۲۲ (۴)، ص۴۴-۴۹.
Browne, E. J. (2002). Charles Darwin, The Power of Place. London: Jonathan Cape.
Buckland, W. (1824). “Notice on the Megalosaurus or great Fossil Lizard of Stonesfield”. Transactions of the Geological Society of London,2-1 (2), pp.390–396.
Conybeare, W. D. (1822). “Additional notices on the fossil genera Ichthyosaurus and Plesiosaurus”. Transactions of the Geological Society of London,s2-1, pp.103-123.
Cuvier, G. (1809). “Mémoire sur le squelette fossile d'un reptile volant des environs d'Aichstedt, que quelques naturalistes ont pris pour un oiseau, et dont nous formons un genre de Sauriens, sous le nom de Petro-Dactyle”. Annales du Muséum national d'Histoire Naturelle, Paris,13, pp.424-437.
Dames, W. (1884). “Über Archaeopteryx”. Geologische und palaeontologische Abhandlungen,2, pp.119-196.
Darwin, C. R. (1862). de l'origine des spèces ou des lois du progrès chez les êtres organisés (1st ed.). (C.-A. ROYER, Trans.) Paris: Guillaumin et cie.
ــــــــــــ. (1859). On the origin of species by means of natural selection, or the preservation of favoured races in the struggle for life (1st ed.). London: John Murray.
ــــــــــــ. (1866). On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life. London: John Murray.
De la Beche, H. T., & Conybeare, W. D. (1821). “Notice of the discovery of a new animal, forming a link between the Ichthyosaurus and crocodile, together with general remarks on the osteology of Ichthyosaurus”. Transactions of the Geological Society of London,s1-5, pp.559–594.
Dobzhansky, T. (1973). “Nothing in Biology Makes Sense except in the Light of Evolution”. The American Biology Teacher,35 (3), pp.125-129.
Dunker, W. (1844). Ueber den norddeutschen sogenannten Wälderthon und dessen Versteinerungen. Theodor Fischer.
Eudes-Deslongchamps, J. A. (1837). “Mémoire sur le Poekilopleuron bucklandi, grande saurien fossile, intermédiare entre les crocodiles et les lézards, découvert dans les carrières de la Maladrerie, près Caen, au mois de juillet 1835”. Mémoires de la Société Linnéenne Normandie,6, pp.1-114.
Figuier, L. (1864). La terre avant le déluge (4th ed.). Paris: Hachette et Cie.
Goldfuss, G. (1831). “Beiträge zur Kenntnis verschiedener Reptilien der Vorwelt”. Nova Acta Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Germanicae Naturae Curiosorum,15, pp.61–128.
Huff, T. (2003). The Rise of Early Modern Science: Islam, China, and the West. New York: Cambridge University Press.
Huxley, T. H. (1870). “Further evidence of the affinity between the dinosaurian reptiles and birds”. The Quarterly journal of the Geological Society of London, 26, pp.32-50.
ــــــــــــ. (1868a). “On the animals which are most nearly intermediate between birds and reptiles”. Geological Magazine,5, pp.357–365.
ــــــــــــ. (1868b). “Remarks upon Archaeopteryx lithographica”. Proceedings of the Royal Society of London,16, pp.243–248.
International Commission on Zoological Nomenclature. (1999). International Code of Zoological Nomenclature (4th ed.). London: The International Trust for Zoological Nomenclature.
Lamarck, J. B. P. A. (1830). Philosophie zoologique (2nd ed.). Paris: G. Baillière
Liebig, & Pelouze. (1836). “Stearine”. Annales de chimie et de physique,lxiii, p.148.
ــــــــــــ. (1837). “Ueber das Stearin”. Archiv der Pharmazie, 60 (2-3), pp.192-196.
Linne, C. v. (1758). Systema Naturæ per Regna Tria Naturæ, Secundum Classes, Ordines, Genera, Species, cum Characteribus, Differentiis, Synonymis, Locis. Holmiæ: Salvius.
ــــــــــــ. (1735). Systema Naturae, sive, Regna Tria Naturae Systematice Proposita per Classes, Ordines, Genera, & Species. Lugduni Batavorum: Theodorum Haak
Mantell, G. A. (1841). “Memoir on a portion of the lower jaw of the Iguanodon and on the remains of the Hylaeosaurus and other saurians, discovered in the strata of Tilgate Forest, in Sussex”. Philosophical Transactions of the Royal Society of London,131, pp.131-151.
ــــــــــــ. (1825). “Notice on the Iguanodon, a newly discovered fossil reptile, from the sandstone of Tilgate forest, in Sussex”. Philosophical Transactions of the Royal Society, 115, pp.179–186.
ــــــــــــ. (1833). “Observations on the remains of the Iguanodon, and other fossil reptiles, of the strata of Tilgate Forest in Sussex”. Proceedings of the geological Society of London,1, pp.410–411.
Martill, D. M. (2010). “The early history of pterosaur discovery in Great Britain”. In R. T. Moody, E. Buffetaut, D. Naish, & D. M. Martill, Dinosaurs and Other Extinct Saurians: A Historical Perspective (pp.287-311). London: Geological Society, Special Publications, 343.
Münster, G. G. (1830). Nachtrag zu der Abhandlung des Professor Goldfuss über den Ornithocephalus Münsteri (Goldf.). Bayreuth.
Owen, R. (1841). “A description of a portion of the skeleton of the Cetiosaurus, a gigantic extinct saurian reptile occurring in the oolitic formations of different portions of England”. Proceedings of the Geological Society of London, 3, pp.457–462.
ــــــــــــ. (1842). Report on British Fossil Reptiles. Part II. Report of the Eleventh Meeting of the British Association for the Advancement of Science; Held at Plymouth in July 1841. London: John Murray.
Paul, G. S. (2016). The Princeton Field Guide to Dinosaurs (2nd ed.). Princeton: Princeton University Press.
Singer, C. (1931). A Short History of Biology. Oxford: Oxford University Press
Thomson, T. (1838). Chemistry of organic bodies, vegetables. London, Paris, Leipzig: London; Paris: J.B. Baillière; Leipzig : J.A.W. Weigel.
von Meyer, H. (1861). “Archaeopterix lithographica (Vogel-Feder) und Pterodactylus von Solenhofen”. Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geognosie, Geologie und Petrefakten-Kunde, pp.678–679, plate V.
ــــــــــــ. (1832). Paleologica zur Geschichte der Erde. Frankfurt am Main.
Weeks, M. E. (1960). Discovery of the Elements (6th ed.). Easton, Pa: Journal of Chemical Education.
Witton, M. P., Martill, D. M., & Green, M. (2009). “On pterodactyloid diversity in the British Wealden (Lower Cretaceous) and a reappraisal of “Palaeornis” cliftii Mantell, 1844”. Cretaceous Research,30, pp.676–686