حل چند قضیه از کتاب اصول اوائل هندسه و عملیات آن نوشتۀ نجم الدوله در ترسیم چند ضلعی‌های منتظم و کاربرد آنها در کاشی‌کاری و معماری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر

چکیده

در این مقاله به شرح چند راه حل برای مسائلی از فصل سوم کتاب اصول اوائل هندسه و عملیات آن در بارۀ ترسیمات چند ضلعی‌های محاط در دایره می‌پردازیم که بدون اثبات آورده است. این مسائل عبارتند از 1. تقسیم دایره به 7، 14 و 15 قسمت مساوی؛ 2. تقسیم دایره به 5، 8، 10، 11، و 16 قسمت مساوی؛ 3. تقسیم دایره به 9، 13، و 19 قسمت مساوی؛ 4. تقسیم دایره به 17 قسمت مساوی؛ 5. تقسیم دایره به n قسمت مساوی؛ 6. محاسبۀ مساحت مرداب چند ضلعی بدون امکان تقسیم بنده داخل آن؛ 7. رسم مرغانه یا تخم مرغ. درستی آن ها اثبات می‌شود و کاربرد آن‌ها در کاشی‌کاری و معماری بیان می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Some Solutions for Some of Najm al-Dawla’s Propositions in his Usūl Awāʾil Hindisa wa ʿAmalīyāt Ān, Drawing of Regular Polygons and their Application in Tile and Architecture

نویسنده [English]

  • akbar zamani
researcher
چکیده [English]

Najm al-Dawla in his Usūl Awāʾil Hindisa wa ʿAmalīyāt Ān (Principles of Elementary Geometry and its Operation), Chapter Three, has divided a circle into a number of unproven issues and has come up with simple and innovative ways to draw them. In this paper, the problems are proven and their application in tile and architecture was explained. 1. Divide circle environment into 7, 14 and 15 equal parts; 2. Divide the circle into 5, 8, 10, 11 and 16 equal parts; 3. Divide circle environment into 9, 13 and 19 equal parts; 4. Divide circle environment into 17 equal parts; 5. Divide the circle into n equal parts; 6. Calculate the area of a lagoon, which there is no accessible to its inside; 7. Drawing an egg

کلیدواژه‌ها [English]

  • egg
  • heptagon
  • decagonapplication of geometry in Islamic architecture
  • drawing of polygons
  • Najm al-Dawla
  • Usūl Awāʾil Hindisa wa ʿAmalīyāt Ān
نجم الدوله، عبدالغفار. (1317ق). اصول اوائل هندسه، تهران، دارالخلافه تهران، چاپ اول.
آقایانی چاووشی، جعفر. (1384ش). «مقایسۀ روش‌های ابوالوفای بوزجانی، لئوناردو داوینچی و آلبرش دورر در ترسیم پنج ضعلی منتظم». آینۀ میراث، دورۀ جدید، سال سوم، بهار، پیاپی 28، ص1-21.
ـــــــــــــــــ . (1385ش)، «مقایسۀ روش‌های ابوالوفای بوزجانی و ابوریحان بیرونی در ترسیم نه ضلعی منتظم». آینۀ میراث، دورۀ جدید، سال چهارم، شمارۀ چهارم، زمستان، پیاپی 35، ص5-23.