نقد و بررسی روایت‌های رایج از انقلاب علمی: به بهانۀ انتشار ترجمۀ فارسیِ کتاب از ارسطو تا نیوتن: پیدایش فیزیک نو نوشتۀ برنارد کوهِن

نوع مقاله : کوتاه

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران

چکیده

شاید بتوان گفت اتفاقات اصلی در تحولات علمی قرن هفدهم، در دو رشتۀ نجوم و فیزیک روی داد، و بعد راه به دیگر رشته‌های علمی برد. کتاب پیدایش فیزیک نو به طور خلاصه به ریشه‌ای‌ترین تحولات علمی آن قرن می‌پردازد، و به این منظور، فقط بر دو این رشتۀ سرنوشت‌ساز علمی تمرکز می‌کند. این کتاب شامل نکات تاریخ‌نگارانۀ متعدد و مباحث بسیاری است که تأثیر ادبیات تخصصیِ تاریخ‌نگاری علم در قرن بیستم در آن آشکار است. کویره در نیمۀ قرن بیستم، تحولاتی اساسی در تاریخ‌نگاری انقلاب علمی ایجاد کرد و آثارش مبنایی شد برای پژوهش‌ها و تحقیقات بعدی که خود به حک و اصلاحات بسیاری منجر شد.
ترجمۀ کتابی در زمینۀ تاریخ علم به دست یکی از اساتید پیش‌کسوت این رشته به اندازۀ کافی جای خوشحالی دارد، به‌ویژه وقتی مترجم خود از اعضای فرهنگستان زبان و از اعاظم فارسی‌دانی باشد، دیگر جای شک باقی نمی‌ماند که با ترجمه‌ای بی‌نظیر و خواندنی روبروییم. با وجود انبوه کتاب‌های تاریخ علمی ترجمه یا تألیف شده در زمینۀ تاریخ انقلاب علمی، جای خالی چنین کتابی به شدت حس می‌شد. زیرا آنچه ترجمه‌ شده معمولاً یا بسیار عمومی است و وارد جزئیات لازم نشده، یا از دقت کافی برخوردار نیست، یا ترجمۀ خوبی ندارد. مترجم نه تنها کتابی ضروری را به فارسی برگردانده است، بلکه ترجمه‌ای روان، دقیق، و قابل اتکا به دست داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Criticism of Current Narratives of the Scientific Revolution: under the pretext of publishing the Persian translation of The Birth of New Physics written by Bernard Cohen

نویسنده [English]

  • Amir-Mohammad Gamini
University of Tehran
چکیده [English]

It can be argued that the most significant scientific advancements of the 17th century primarily occurred in the fields of astronomy and physics, which then influenced other scientific domains.​ The Birth of the New Physics highlights the most radical scientific developments of that era, focusing specifically on these two crucial fields. This book offers various historiographical insights, illustrating the impact of 20th-century specialized literature in the historiography of science. In the mid-20th century, Alexandre Koyré introduced fundamental changes to the historiography of the scientific revolution. His works laid the foundation for subsequent studies and modifications within the field. The translation of this pivotal book by a seasoned scholar in the history of science is particularly noteworthy, especially considering that the translator is a member of the Language Academy and a prominent authority on Persian. This ensures that we are presented with a unique and accessible translation. Although there are numerous books on the history of science and the scientific revolution that have been translated or authored, the need for a work like this has been keenly felt. Previous translations of this filed often tend to be overly general, lacking the necessary detail and precision, or suffer from translation quality issues. In contrast, the translator of this book has provided not only an essential text in Farsi but also a smooth, accurate, and reliable translation

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientific revolution
  • Galileo
  • Copernicus
  • Kepler
  • Koyre
  • heliocentricity
  • empiricism
ابن سینا و بیرونی، مجموعة الأسئلة والأجوبة، تحقیق: حسین نصر. پاریس: دار بیبلیون (2010م).
بیرونی، ابوریحان. القانون المسعودی. تصحیح: عبد الکریم سامی جندی. بیروت: دار الکتب العلمیة (۱۴۲۲ق/۲۰۰۲م).
شیرازی. قطب‌الدین. اختیارات مظفری: جامع‌ترین کتاب هیئت بطلمیوسی و غیربطلمیوسی به زبان فارسی. تصحیح و شرح: امیرمحمد گمینی، تهران: مؤسسۀ حکمت و فلسفۀ ایران (1402).
طوسی، نصیرالدین. التذکرة فی الهیئة. تصحیح و شرح: جمیل رجب. نیویورک: اسپرینگر (1996).
Koyré, Alexander (1973). Astronomical Revolution: Copernicus-Kepler-Borelli, Paris: Herman.
Copernicus, Nicholas. 1543. De Revolutionibus orbium coelestium. Nuremberg: Apud Ioh. Petreium.