تکمله ای بر پژوهشی در زیج های دورهء اسلامی

نویسنده

چکیده

برای بررسی های تاریخ علوم اسلامی تهیه فهرست های مختلف ازآثار
علمی دانشمندان اسلامی ضروری است. در زمینه دانش ستاره شناسی. یکی
از ضروری ترین کارها، آماده نمودن فهرست یا فهرست هایی از زیج های دورهء
اسلامی است که سابقه تهیه آنها به قرن نوزدهم میلادی بازمی گردد.
کامل ترین فهرست از این زیج ها فهرست آقای کندی با عنوان پژوهشی در
زیجهای دورهءا سلامی می باشد; اما از زمان نوشته شدن این کتاب سالها
می گذردو ضروری است که این کتاب مورد بررسی قرار گیرد و منابع آن
کامل تر و اطلاعات آن نیز روزآمد شود.
این مقاله در اصل به عنوان مکملی بر کتاب آقای کندی به حساب
می آید که در آن سعی شده است زیج هایی که در کتاب فوق ذکر نشده،
معرفی شوند. از آنجایی که این طرح در ایران انجام شده است به زیج های
موجود در ایران توجه بیشتری شده است. هم چنین در بعضی از موارد
نسخه های دیگری از زیج هایی که آقای کندی آنها را معرفی کرده است،
معرفی شده اند.
در مجموع، این فرض آقای کندی که شمار زیج های اسلامی را در
حدود 250 تخمین زده است، تأیید می شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

The Survey of Islamic astronomical tables (z?jes) is a necessary work. In this field, one of the most important projects is providing of the astronomical tables catalogues. The oldest astronomical tables catalogue has been written in 19 th centuery, but the best Islamic astronomical tables catalogue is A Survey of Islamic Astronomical Tables written by E.S. Kennedy. This book has been written several years ago and now, it is nesessary to review this.
This research project is a supplement to this book. I tried to gather the bibliography of astronomical tables which kennedy did not write them in his book. Since this project is done in Iran, I mostly tried to find astronomical tables which are exsist in Iran.
In overvall, the kennedy’s guess, which the number of astronomical tables is about 250, is accepted by this article.


The Z?j Mu’tabar Sanjar?
its Position and Importance in the History of Islamic Period
Astronomy
5
In the middle Priod of Islamic astronomy, the Mu’tabar Sanjar? Z?j was composed by the Iranian astronomer ‘Abd al-Rahm?n al-Kh?zin? (fl.475-525 A.H./1082-1130 A.D) who lived in Marw. In his introductin to his z?j he remarks that made observations for 35 years to prepare it, and he lists his innovations, especially in the field of lunar crescent visibility and in the theory of eclipse, then he demonstrates its superiority over pervious z?jes in general.
In this paper I present a summery of some important sections of this z?j, and I mention the extant mss. thereof. Of course each section will need a separate through study. Despaite its importance, the Sanjar? z?j has scarcely been considered in detail by modem science historians, and its whole text has not been published yet.

کلیدواژه‌ها [English]

  • -