زیج معتبر سنجری جایگاه و اهمیت آن در تاریخ نجوم دورهء اسلامی

نویسنده

چکیده

زیج معتبر سنجری اثر ارزشمند اخترشناس پرآوازهء ایرانی عبدالرحمان خازنی
(525-475 ق / 82 0 1- 130 ام) جایگاه ممتازی در سده های میانی نجوم دورهء اسلأمی دارد، خازنی که در مرو می زیست، در مقدمهء این زیج به این نکته اشاره می کند که این زیج حاصل رصدهای 35 سالهء او است. وی در مقدمه فهرستی از نوآوری هایش را در این زیج عرضه می کند که مهمترین آنها دربارهء رؤیت هلأل ماه، نظریهء گرفتگی هاست. همچنین وی موارد برتری زیج معتبر را نسبت به زیج های قبلی بیان کرده است. این مقاله نسخه های خطی به جا مانده از زیج معتبر و بخشهای مهم آن را بررسی می کند. البته هر کدام از این بخشها، در نهایت کل زیج به بررسی و تحلیل دقیق تر نیاز دارد،

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

In the middle Priod of Islamic astronomy, the Mu’tabar Sanjar? Z?j was composed by the Iranian astronomer ‘Abd al-Rahm?n al-Kh?zin? (fl.475-525 A.H./1082-1130 A.D) who lived in Marw. In his introductin to his z?j he remarks that made observations for 35 years to prepare it, and he lists his innovations, especially in the field of lunar crescent visibility and in the theory of eclipse, then he demonstrates its superiority over pervious z?jes in general.
In this paper I present a summery of some important sections of this z?j, and I mention the extant mss. thereof. Of course each section will need a separate through study. Despaite its importance, the Sanjar? z?j has scarcely been considered in detail by modem science historians, and its whole text has not been published yet.

کلیدواژه‌ها [English]

  • -