حرکت از نگاه ابن سینا و ابوالبرکات بغدادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ دکتری تاریخ علم دورۀ اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 استاد دانشکدۀ فنی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هرچند ابوالبرکات مکان و زمان را شروط مقدم بر حرکت و زمان را نه مقدار حرکت که مقدار وجود می‌داند، با این حال معتقد است که می‌توان حرکت را بر حسب مفهومی شهودی از زمان، که غیر از مفهوم نظری زمان است، تعریف کرد و به این وسیله دَوری را که در تعریف ارسطو از حرکت وجود دارد که خروج تدریجی (و در نتیجه، زمانی) از قوه به فعل است، حل می‌کند. در بحث از وجود یا عدم حرکت که ابن سینا با تقسیم حرکت به قطعیه و توسطیه برای نوع دوم وجود عینی و برای اولی وجود ذهنی قائل است، ابوالبرکات معتقد است حرکت نمی‌تواند مطلقاً عدمی باشد، حتی اگر دارای وجودی لحظه‌ای و ناپایدار باشد. در بحث از علت حرکت ابوالبرکات با دیدگاه‌های ابن سینا موافق است که محرک غیر از متحرک است. همچنین در این مقاله دیدگاه‌های ابن سینا و ابوالبرکات در بارۀ وحدت حرکت و تضاد و تقابل میان حرکات بررسی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Movement According to Ibn Sīnā and Abū al-Barakāt Baghdādī

نویسندگان [English]

  • Abdorasoul Emadi 1
  • Gholamhossein Rahimi Shrebaf 2
1 PhD graduated in History of Science, Institute for Humanities and Cultural Science
2 Prof., Department of Mechanical Engineering, Tarbiat Modarres University
چکیده [English]

According to Abū al-Barakāt Baghdādī, time and place are a priori conditions of motion; moreover, against the peripatetic philosophers, for whom time is the measure of motion, he holds that time is the measure of existence. Nevertheless, he believes that we can define motion on the basis of our intuitive non-scientific concept of time and, by so doing, we can resolve the apparent circularity of the Aristotelian definition of motion. Concerning the mode of existence of motion, Avicenna presents two notions of motion: motion as an intermediary state (arakat bi-maʿnā al-tawassu) and motion as the transversal of a given distance (arakat bi-maʿnā al-qaṭʿ). He believes that motion defined by the first notion is a mental construct, while motion defined by the second notion has a real existence. Against the objections to the second notion, Abū al-Barakāt believes that motion cannot be merely mental, even if its existence is momentary and unstable. Concerning the cause of motion, Abū al-Barakāt agrees with Avicenna that the cause of motion cannot be the moving body itself. In this article, the two philosophers’ views on the unity of motion and the contrariety of motions are also discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Avicenna
  • Abū al-Barakāt Baghdādī
  • motion
  • the mover
  • the moved