بررسی دلایل مرکزیت و سکون زمین در آثار هیئت دورۀ اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری تاریخ و فلسفۀ علم در مؤسسۀ حکمت و فلسفۀ ایران مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه، ایران

چکیده

دلایل مرکزیت و سکون زمین را، در میان آثار نجومی دورۀ اسلامی، باید در کتب هیئت یافت. زیرا در این آثار، به کیهان‌شناسی ریاضی بر اساس هیئتِ مجسم افلاک و موقعیت زمین در میان آنها پرداخته شده است. این دلایل که در کتاب مجسطی بطلمیوس ریشه دارند، بر مشاهدات و پیش‌فرض‌هایی بنا شده‌اند. در این مقاله تک تک این دلایل مطرح و شرح داده می‌شوند و با روشی تحلیلی سعی می‌شود که پیش‌فرض‌های این دلایل روشن شوند. این تحلیل دو پیش‌فرض حرکت‌شناختی را نشان می‌دهد: 1) اگر متحرک از محرک جدا شود، دیگر به حرکت خود ادامه نخواهد داد؛ و 2) سرعت سقوط اجسام متناسب با وزنشان است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Survey of the Arguments for the Immobility and Centricity of the Earth in the Hayʾa Books

نویسنده [English]

  • Amir Mohammad Gamini
PhD student in Iranian Institute of Philosophy
چکیده [English]

The arguments for the immobility and centricity of the Earth in the Islamic astronomical literature are mostly found in the Hayʾa books. The reason is that these books treat of mathematical cosmology on the basis of solid spheres and the Earth's position with respect to them. These arguments, which are rooted in Ptolemy's Almagest, are based on observation and some pre-suppositions. In this article, we examine these arguments one by one and try to find their pre-supposition by way of their analysis. This analysis reaveals two major pre-suppositions: 1) for the motion to continue, the cause of the motion has to accompany the moving object; 2) the speed of a falling object is related to its wright.

کلیدواژه‌ها [English]

  • centricity and immobility of the Earth
  • orbital motion and rotation of the Earth
  • al-Bīrūnī
  • al-Ṭūsī
  • al-ʿUrḍī
  • al-Shīrāzī
  • Ptolemy