روند اصلاح تقویم هجری شمسی در 1304ش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.

2 کارشناسی ارشد تاریخ پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی روند اصلاح تقویم رسمی ایران به تقویم هجری شمسی در 1304ش است. قبل از انقلاب مشروطیت معمولاً در جامعه از تقویم‌ها و سال‌شماری‌های متعددی چون تقویم هجری قمری، گاه‌شماری دوازده حیوانی و از بروج آسمانی استفاده می‌شد. این امر باعث به‌وجود آمدنِ مشکلات متعددی در تطبیق دادن تقویم‌ها می‌شد و هم‌چنین موجب بروز اختلافات بسیاری در تقویم‌ها می‌شد و هم در معاملات اقتصادی مشکلات فراوانی به وجود می‌آمد. روش این پژوهش توصیفی مبتنی بر اسناد و مدارک آرشیوی و منابع اصلی است و در پی پاسخی مناسب به سؤال اصلی این پژوهش است که زمینه‌ها، اهداف و روند اصلاح تقویم هجری شمسی چه بود و چگونه اتفاق افتاد؟ یکی از آنها، قانون محاسبات عمومی بود که در مجلس شورای ملی دوم به تصویب رسید و به‌موجب آن در محاسبات دولتی از تقویم هجری شمسی استفاده شد. از دیگر زمینه‌ها، فعالیت فرهنگی روزنامۀ کاوه بود. تقی‌زاده مقالاتی در بارۀ لزوم اصلاح تقویم و استفاده از تقویم هجری شمسی نگاشت تا اینکه در پنجمین دورۀ مجلس شورای ملی، تقی‌زاده که یکی از نمایندگان مجلس بود طرح تغییر اسامی ماه‌ها را مطرح کرد. این طرح در 11 فروردین 1304ش به تصویب رسید هرچند برخی منابع تغییر تقویم را به رضا شاه منسوب می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A survey of the Modification Process of the Official Solar Hijri Calendar of Iran in 1304/1925

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mahmood Sadat Bidgoli 1
  • Maryam Madani Javid 2
1 Assistant Professor, Department of History, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution, Email address: sadat@ri-khomeini.ac.ir
2 MA in History,Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution
چکیده [English]

The purpose of the present study is to investigate the modification process of the official Solar Hijri Calendar of Iran in 1925. Before the Constitutional Revolution in Iran, various calendars, such as the Hijri Lunar calendar, were used. Consequently numerous problems, including the implementation of calendars, and there were many differences in the calendars, many problems with the mobility of the AH calendar months in economic transactions. The method of this research is descriptive-analytical and is based on archival documents. Following the appropriate answer to the main question of this research, what were the context, goals, and process of reforming the Solar Hijri Calendar and how it happened? One of the grounds for this reform, the general calculation law was adopted by the National Assembly of the Second National Assembly and was used in the calculations of the Hijri calendar. In other areas the cultural activity of the Kaveh newspaper was very effective. Seyyed Hassan Taqizadeh wrote articles about the necessity of reforming the calendar and using the Solar Hijri Calendar, until the fifth parliamentary term, Taqizadeh, a member of the parliament, proposed the change of names formonths.This idea was approved on 31.March 1925.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Calendar
  • Seyyed Hassan Taghizadeh
  • Solar Hijri Calendar

مراجع

افشار، ایرج. (1372ش). زندگی طوفانی: خاطرات سید حسن تقی‌زاده. تهران: انتشارت علمی.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن بن علی. (1374ق) چهل سال تاریخ ایران در دورۀ پادشاهی ناصرالدین‌شاه (المآثر و الآثار). ج1. به کوشش ایرج افشار. تهران: اساطیر.
اکرمی، موسی. (1380ش). گاه‌شماری ایرانی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
بیرشک، احمد. (1367ش) گاهنامۀ تطبیقی سه‌هزارساله: تطبیق تاریخ‌های ایرانی و هجری قمری و میلادی....تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
بیگدلو، رضا. (1380ش). باستان‌گرایی در تاریخ معاصر ایران. تهران: نشر مرکز.
تقی‌زاده، حسن. (1316ش). گاه‌شماری در ایران قدیم. تهران: کتابخانۀ طهران.
دولت‌آبادی، یحیی. (1362ش). حیات یحیی. ج4. تهران: عطار، فردوسی.
روزشمار تاریخ معاصر ایران. (1393ش). ج5. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
روزنامۀکاوه. 29 فروردین 1295 (دورۀ قدیم. ش 5 و6)؛ 21 فروردین 1300 (دورۀ جدید، ش4)؛ 16 تیر 1300 (دورۀ جدید، ش7)؛ 13 شهریور 1300 (دورۀ جدید، ش9).
زاهد، فیاض. (1389ش). عصر طلایی مطبوعات ایران 1299-1304 شمسی. تهران: خانۀ تاریخ و تصویر ابریشمی.
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران سندهای شمارۀ 13553-240؛ 15217-240؛ 25718-240؛ 90512-240؛ 46-293؛ 574-297؛ 36164-297.
صدری، حمید. (2535(1355ش)). سخن تاریخ. تهران: مرکز ارتباط‌جمعی.
صفایی، ابراهیم. (2536(1356ش)). رضاشاه کبیر و تحولات فرهنگی ایران. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و هنر.
طهرانی، جلال‌الدین. (1307ش). گاهنامه طهران: برای سال 1307. تهران: کتابخانۀ طهران (مطبعۀ مجلس).
عین السلطنه، قهرمان میرزا. (1374ش). روزنامۀ خاطرات عین السلطنه. ج5. به کوشش مسعود سالور، ایرج افشار. تهران: اساطیر.
فراهی، ابونصر. (1361ش) نصاب الصبیان. تصحیح محمد جواد مشکور. تهران: اشرفی.
قاسملو، فرید.(1382ش). «تقویم». دانشنامۀ جهان اسلام. ج7. تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ص808-870.
گاهنامۀ پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی: فهرست روزبه‌روز وقایع سیاسی،نظامی،اقتصادی،اجتماعی ایران از 3 اسفند 2479 تا 3 اسفند 2535. (1355ش). ج1. انتشارات کتابخانۀ ملی پهلوی.
لوئیس، برنارد. (1372ش). ظهور ترکیۀ نوین. مترجم محسن علی سبحانی. تهران.
مستوفی، عبداللّه. (1384ش). شرح زندگانی من. ج3. تهران: زوار.
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، مضبوط در لوح فشردۀ مشروح مذاکرات مجلس.
مکی، حسین. (1374ش). تاریخ بیست سالۀ ایران. ج6. تهران: علمی.
منشی، اسکندر بیگ. (1377ش). تاریخ عالم‌آرای عباسی. ج2. به تصحیح محمد اسماعیل رضوانی. تهران: دنیای کتاب.
نفیسی، سعید. (1345ش). تاریخ معاصر ایران از چهارم اسفندماه 1299 تا بیست و چهارم شهریورماه 1320. تهران: فروغی.
صیاد، محمدرضا. (1375ش). «پیدایش و سیر تحول تقویم هجری شمسی.» میراث جاویدان، س4، ش 15و16، ص109-118.
Iran Political Diaries 1881-1965. )1997(. Edited By R.M.Burrell/Robert L.Jarman. Oxford:Archive Editions.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار