معرفی و نقد مقاله «رویکرد پیشگیرانه و درمانی حمام در طب ایرانی»

نوع مقاله : نقطه نظر

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه طب سنتی ایرانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

2 دکترای تخصصی، گروه آموزشی طب سنتی ایرانی، دانشکده طب ایرانی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

3 کارشناس ارشد تاریخ علوم پزشکی، گروه تاریخ علوم پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری.

چکیده

پزشکان طب سنتی ایران در کتاب‌های مرجع پزشکی خود در دوران تمدن اسلامی حمام‌ها را از مراکز پیشگیری و درمان بیماری‌ها دانسته‌اند و در این باره بسیار نوشته‌اند. بر این اساس، طی سالیان اخیر در پژوهش‌های طب سنتی، در ارتباط با نقش حمام در تأمین سلامت مردم پژوهش شده است. هدف از پژوهش حاضر معرفی و نقد مقالۀ «رویکرد پیشگیرانه و درمانی حمام در طب ایرانی» تألیف زهرا حسین‌هاشمی و همکاران است که در مجلۀ علمی پژوهشی تاریخ علم (دورۀ 1۷، شمارۀ ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۸) منتشر شد. این پژوهش یک مطالعۀ تحلیلی-انتقادی است که با به‌کار گرفتنِ منابع کتابخانه‌ای، ابتدا به معرفی مقاله و سپس به بررسی و ارزیابی آن از نظر ساختاری، محتوایی و روشی می‌پردازد. مقالۀ‌ مذکور قالبی منسجم دارد که نشان‌دهندۀ تلاش نویسندگان برای شناساندن دیدگاه‌های طبی حکمای ایرانی در بارۀ تأثیر حمام بر حفظ سلامتی بدن بر اساس رویکرد پیشگیرانه و درمانی است. در ساختار مقاله بعضاً ارجاع‌دهی‌های نامناسب و ابهام در حدود و ثغور دیده می‌شود. همچنین عدم تبیین اصطلاحات طب سنتی، ابهام در بارۀ رویکردهای پیشگیرانه و درمانی حمام، عدم صحت و اعتبار علمی کافی در برخی توجیهات علمی و ترجمۀ نادرست متون عربیِ برگرفته از منابع طب ایرانی را می‌توان از نقدهای محتوایی برشمرد. نتایج اصلی این پژوهش حاکی از آن است که مقالۀ مورد نظر علی‌رغم اینکه توانسته با بررسی رویکردهای پیشگیرانه و درمانی حمام در طب ایرانی، مقوله‌ای تازه به روی پژوهشگران تاریخ پزشکی بگشاید، اما دارای اشکالات متعددی به لحاظ ساختاری، محتوایی و روشی است. لذا انتظار می‌رود با توجه به اهمیت موضوع نقد در پژوهش‌های علمی و با توجه به تحلیل انجام شده در بارۀ آن مقاله، مطالب پیش رو موجب ارتقای کیفیت مقالات و اصلاح تولیدات علمی در این حوزه شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review and critique of the article "Bath, Its Preventive and Therapeutic Approach in Iranian Medicine"

نویسندگان [English]

  • akram dinari 1
  • zahra Aghabeiglooei 2
  • jamal rezaei orimi 3
1 M.SC, Department of Traditional Iranian Medicine, Shahed University, Tehran, Iran
2 Ph.D, Department of Traditional Medicine, School of Persian Medicine, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
3 M.Sc in Medical Sciences History, Department of History of Medical Sciences, School of Allied of Medical Sciences, Mazanadaran University of Medical Sciences, Sari, Iran.
چکیده [English]

Traditional Iranian medicine practitioners in the Most medical texts from the era of the Islamic civilization have emphasized the preventative and therapeutic effects of bathhouses (Hammam) on disease, illuminating the various mechanisms involved.. As a result, numerous studies have dealt with the role of the bathhouse in preserving public health in traditional Iranian medicine. The present study seeks to review and critique the essay "Bath, Its Preventive and Therapeutic Approach in Iranian Medicine" by Zahra Hossein Hashemi, published in the journal of Science History (volume 17. No. 1. Spring and summer of 2019). This research is an analytical and critical study. It draws upon library sources to review and evaluate the abovementioned essay from structural, substantive, and methodological perspectives. The essay is coherently written. The authors seek to introduce the views of traditional Iranian physicians about the effect of bathhouses on physical health based on preventative and therapeutic approaches. The article, however, contains some referencing and writing errors. It also fails to clarify its limits and bounds. Furthermore, some of the essay's substantive weaknesses include the following: failing to explain the traditional medical vocabulary, ambiguity surrounding the preventative and therapeutic effects of the bathhouse, insufficient scientific evidence to support the mentioned scientific arguments and justifications and inaccurate translation of the texts of the Iranian traditional medicine to Arabic. The findings of this study indicate that although the essay in question has introduced a novel subject to scholars of medical history by investigating the preventative and therapeutic effects of the bathhouse in Iranian traditional medicine, it suffers from numerous structural, substantive, and methodological shortcomings. Given the essential role of critique in scientific studies, the researchers who are interested in this field could consider the mentioned flaws to improve the studies on the history of medicine.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critique
  • bathhouse
  • hygiene
  • History of medicine
  • Persian Medicine

مراجع

Aghili shirazi, M. (2006). Kholase al-hekmah. tehran: ismaeilian publication.
Ahvazi, A. (2008). Kamel al-Sanae al-Tebbie. Tehran: Moaseseh Ehyae Teb Tabiei.
akhvini bokhari, R. (1992). hedayat almotelemin fi alteb. mashhad: mashhad univercity.
Arzani, M. (2006). Mofarreh al-gholob. Lahoor: Matbae al-eslamie.
Avicenna. (2007). hefz ol-seheh (Vol. ganjineh baharestan): tehran.
Avicenna. (2010). Al-Qanun fi al-Tibb (The Canon of Medicine) (In Persian) (A. Sharafkandi, Trans.). Tehran: Soroush.
Balkhi, A. (2015). masale al-abdan va al-anfas. tehran: teb sonnati publication.
Eisa bek, A. (2008). tarikh al-nabat end al-arab. tehran: tehran univercity of medical science.
haeri, R., & tabasi, M. (2017). Investigating the role of traditional medicine in the architecture of yesterday's historic baths and today's hydrotherapy centers. JHC, 3(3), 95-110.
Hossain hashemi, Z., Kasiri, M., montazerghaem, A., & Zargaran, A. (2019). Bath, Its Preventive and Therapeutic Approach in Iranian Medicine. Journal for the History of Science, 17(1), 135-155. doi:10.22059/jihs.2019.283645.371491
Ibn Abi Usaibi, L. (2007). Uyun Al - Anba Fi Tabaqat Al -Atibba. Tehran: Iran Univercity of Medical Science.
Jorjani, E. (2012 [In Persian]). Zakhireh Kharazmshahi. Ghom: Institue of resuscitation natural medicine(Moaseseh ehyae teb tabiei qom).
lotfivand, V. (2011). peydayesh va ravand sheklgiri hamamhaye irani eslami. isfahan univercity, isfahan.
Mollaei Tavani, A. (2014). An introduction to research methods in history. Tehran: Nashr Ney.
Montazerghaem, A., & Heydari, N. (2012). Hammamha dar Shahr eslami va naghsh an dar salamat va bimari. Paper presented at the The second conference of the Islamic city.
Moradi, F. (2017). Personal hygiene (bathing, mouth, teeth, nails) in Iranian traditional medicine sources, Islamic texts and modern medical research. Tehran: Iranian Teb.
Najmabadi, M. (1992). History of Medicine In the Iran. Tehran: Tehran Univercity Publication.
Nezami Arozi Samarghandi, A. (2006). Chahar Maghale. Tehran: Jami.
Rahimi Mehr, V., Motedayen, H., & Mehrabani, M. (2017). Traditional Baths; The Preservative of Health, The Factor of Cure. Baghe Nazar, 14(50).
Razavi Borghei, S. (2009). Memari hamam dar Moton Teb Kohan va Moghadame resale dalakie. Golestan Honar, 15, 64-70.
Rhazes, M. (1987a). al-mansori fi al-teb. koveit: al-monazame al-arabie al-tarbie va al-saghafe va al-olom.
Rhazes, M. (1987b). taghasim ol-elal (ketab al-taghsim va al-tashjir). halab: manshorat jameh halab mahad altoras alelmi alarabi.
Rhazes, M. (2001). Al-Havi fil teb. Beirot: Dar Ehyae Altorase Arabi.
Shabani, E., & Jabare, S. (2014). Hamam va karkardhaye ejtemaei an dar sadehaye miane tarikh iran. Pajohesh name tarikh ejtemaei va eghtesadi, 3(1), 89-109.
Tabari, A. (2002). Ferdous al hekmeh fi al-Tibb (Paradise of Wisdom) ( In Arabic). Beirot: Dar-al Kotob al-elmie.
Taheri, J. (2016). Bathroom in Medieval Islamic Medical Texts: Theory and Practice. Journal of Reasearch in Islamic Architecture, 4(10).
Torabi, Z., & Mirloo, M. (2015). The effects of the basics of traditional medicine in the architectural design of traditional public baths in Iran. Paper presented at the First International Congress of Earth, Space and Clean Energy, tehran.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار